सिनेमा शिकायचे दिवस- - सत्यजीत रेंशी ओळख


खूप खूप पूर्वी म्हणजे सिनेमा काय असतो ते माहित नसता सत्यजित रेंचे सिनेमे नॆशनल चॆनवर पाहिले होते. मोठे बघतात म्हणून आपण बघायचे इतकंच त्यावेळेस  समजत होतं. एक दिवस सर म्हणाले,"चला आज तुम्हाला सिनेमा कशाशी खायचा असतो ते सांगतो". आम्ही उत्कंठतेनं आणि अर्थातच नेमहीप्रमाणे भक्तीभावानं टिव्हीसमोर बसलो. अरे हो, एक महत्वाचं सांगायचंच राहिलं. सिनेमाचा वर्ग चालू झाला तेंव्हा आम्ही सहाजण होतो आणि पहिल्याच इंट्रोनंतर गळती होउन तीघेच राहिलो.  सरांना सहाजण होते तेंव्हाही फरक पडला नव्हता आणि तिघे होतो तेंव्हाही फरक पडला नाही. पुढे पुढे तर मी एकटीच असायची तरी सर शंभरजणांना शिकवल्यासारखेच भक्तीभावानं शिकवायचे. शिकवायचे म्हणण्यापेक्शा ते सिनेमात रंगून जायचे, कधी कधी तास संपला तरी त्यांची दीएंडची पाटी यायचीच नाही. अखेर खालून क्लार्क सांगायला यायचा, सर, मॆडमना पुढच्या लेक्चरला बोलवलंय. इतकी फनी सिस्युएशन त्याआधी आणि नंतरही कधी आली नाही. असो. तर त्यादिवशी सर म्हणाले, सिनेमा काय असायला हवा 
आणि द्रुकश्राव्य माध्यम 
कसं हाताळायला हवं यांचा समग्र ग्रंथ म्हणजे सत्यजीतबाबुंचे चित्रपट. 
हे पहिलं वाक्य ऐकल्यावरच धडकी बसली. कसं झेपणार सगळं म्हणून
 स्वत:चीच काळजी वाटायला लागली. 
पहिलाच चित्रपट होता पाथेर पंचाली. पहिल्या फ्रेमपासून सरांच्या नजरेतून
 सिनेमा पहात गेल्यावर हळू हळू  
या भाषेशी ओळख होत गेली. समोर दिसतं त्यापेक्शा वेगळं, बिटविन द लाईन्स शोधण्याची सवय इथुनच लागली.
एका प्रसंगात नायिका शिवत असते आणि शिवता शिवता विचारात मग्न झालेली असते, मध्येच कधीतरी ती दातानं दोरा तटकन तोडते. इथे सरांनी फिल्म थांबवली आणि या द्रुष्या़चं स्पष्टिकरण द्यायला सांगितलं. तिघांनी तीन आकलनं सांगितली आणि माझं सरांशी मिळतं जुळतं आलं. सिनेमा बघायचा नवा चष्मा घालून त्यादिवशी वर्गातून आम्ही बाहेर पडलो. खाली आलो तर बाकिच्यांची लेक्चर कधीच संपली होती. आज आम्ही कोणता सिनेमा पाहिला याची उत्सुकता सगळ्यांनाच असायची. आम्ही पाथेर पांचाली सांगितल्यावर कोणी न सांगताही सगळेजण अम्र्याच्या टपरीवर चहा प्यायला गेलो. आज हाफच्याऐवजी चांगला अख्खा ग्लास भरून चहा प्यावा लागला तेंव्हा कुठे त्या क्रुष्णधवल चित्रचौकटीतून मन या रंगीत चौकटीत आलं.



छायाचित्र सौजन्य:  माहितीजालावरून तरंगत कोणा एकानं केलेल्या फॊरवर्ड मधून,
 

2 comments:

Raj said...

पाथेर पांचालीची प्रत्येक फ्रेम लक्षात रहाते. यावर अजून वाचायला आवडेल.

शिनु said...

thanku.

jarur. pudhachya kahi post madhe mi nakki prayatna karen